امروزه صنعت ساخت و ساز بر 2 اصل مهم پیش میره ، وقتی ساختمان یا سازهای طراحی میشه مبحث ساخت آن باید به گونهای باشه که اول استحکام سازه و دوم سبک بودن سازه را تضمین کنه. برای داشتن یک سازه مقاوم و سبک مهندسین باید از سقف و کف بهینه شده استفاده کنند که این بهینه سازی توسط انواع تیرچه صورت میگیره.
در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع تیرچه در صنعت ساخت و ساز بپردازیم. با ما همراه باشید.
معرفی تیرچه
تیرچه در واقع همان مدل پیشرفته الوار است که در قدیم در سقف ها برای نگهداری بار سقف به کار برده میشد اما امروزه با پیشرفت جوامع و ساختن ساختمانهای چند طبقه و کمبود چوب و الوار ،مهندس ها با طراحی انواع تیرچه ، الوار که هم سنگینه و هم با قطع هر درخت آسیب به محیط زیست میزنه را حذف کردن و بجای آن انواع تیرچه را طراحی کردن.
تیرچهها در سقف به صورت افقی قرار میگیرن و وظیفهی اصلی اونها تحمل و انتقال بارهای به وجود آمده در سازه است. به عبارت دیگه تیرچهها جزئی از مسیر انتقال بار در سیستمهای باربر هستن. اتصال تیرچه به تیرهای ساختمان به کمک تکیه گاه انجام میشه.
تیرچهها با موادی مثل میلگرد فولادی ، بتن ، سیمان و سفال ساخته میشن.
انواع تیرچه
تیرچه به دلیل قدمتی که داره از قدیم تا به امروز در روش ساختش تحولاتی داشته. اول از همه تیرچهها به صورت سنتی ساخته میشدن که به اونا تیرچه فوندوله دار هم گفته میشه.
تیرچه بلوک
تیرچه بلوک که به آن تیرچه بتنی هم گفته میشه همانطور که از نامش پیداست ، از بتن و میلگرد ساخته میشه. این نوع تیرچه در 2 نوع مختلف ساخته میشه :
- تیرچه بلوک خرپا
- تیرچه بلوک پیش ساخته (پیش تنیده)
تیرچه بلوک خرپا
تیرچه بتونی خرپا که از بتن و میلگرد ساخته میشه دارای 2 نوع است ، نوع سنتی که به آن تیرچه سفالی یا فوندوله دار گفته میشه و دیگری تیرچه بتنی صنعتی هست.
نحوه ساخت انواع تیرچه خرپا به این صورته که میلگردها به شکل خرپا (مثلثی) به هم متصل شده و به یکدیگر جوش داده میشن و قدرت تحمل این نوع سازههای خرپایی درتیرچهها بسیار بالاست. شماره میلگردهای کششی زیرین حداقل ۸ و حداکثر ۱۶ در نظر گرفته میشه. این مقدار برای میلگردهای زیگزاگ از شماره ۵.۶ یا ۸ است.
در تیرچه بتنی خرپا ، قسمت پاشنه موقت است و پس از بتن ریزی ، از قالب خارج می شه، به همین دلیل جزء تیرچههای بدون قالب ماندگار دسته بندی میشه.
- تیرچه سفالی یا فندوله دار
این نوع تیرچه به صورت سنتی ساخته میشه ، در روش سنتی از قالب سفالی برای بتن ریزی استفاده میشه و قالب ماندگاره ، همچنین برای نگه داشتن میلگرد از جوش قوسی استفاده میشه. این نوع تیرچه به دلیل استفاده از سفال و ضعف آن ، همچنین استفاده از جوش قوسی شکننده سالهاست که به دلیل استاندارد نبودن منسوخ شده.
- تیرچه بتنی صنعتی
انواع تیرچه صنعتی پیش ساخته در کارخانه یا کارگاه به وسیله قالبهای صنعتی موقت ساخته میشه و از جوش نقطهای برای اتصال میلگردها استفاده میشه ، این نوع تیرچه به دلیل داشتن قالب موقت و جوش مناسب میلگرد از کیفیت و استحکام بهتری برخورداره.
توجه داشته باشید که انواع تیرچه صنعتی وزن کمتری به نسبت سنتی دارن و مقدار پرتی میلگرد کمتری هم دارن پس مقرون به صرفه هستن.
تیرچه بلوک پیش تنیده
تیرچه بتنی پیش تنیده یا پیش ساخته در کارخانه و با تجهیزات ساخته میشه که مقاومت و کیفیت بسیار بالایی داره. در این نوع تیرچه از مقطع بتنی T شکل با رده مقاومتی C35 و بالاتر و میلگردهای فولادی با مقاومت بالا 1750 تا 1900 نیوتن بر میلیمتر مربع ساخته میشه.
تفاوت تیرچه پیش ساخته با تیرچه خرپا در این است که تیرچه خرپا تنها در قسمت زیرین میلگرد که پاشنه بتن گفته میشه بتن ریزی میشه اما تیرچه پیش تنیده به این صورت ساخته میشه که ابتدا کابلها و سیمها به روشی دقیق در داخل تیرچه کشیده می شون و سپس بتن ریزی انجام میشه و در انتهای گیره کابلها و بتن را آزاد میکنن.
با این روش تنشهای کششی و ترکهای ناشی از لنگر خمشی که تحت تأثیر بارهای وارده در آن عضو ایجاد میشه ، محدود خواهد شد.
ویژگی استفاده از انواع تیرچه بلوک :
- بسیار مقاوم در برابر آتش سوزه هست.
- شمع بندی در اجرا موجب کاهش لرزش میشه.
- وزن سبک دارند و برای نصب نیاز به جرثقیل نیست.
- امکان اجرای چند سقف همزمان داره و نیاز به ک نیست.
- در اجرای سقف با تیرچه بلوک نیاز به نیروی کار ماهر نیست.
- به دلیل استفاده از بلوکهای تو خالی ، بتن کمتری استفاده میشه و مقرون به صرفه هست.
- قالب بندی ، شمع بندی و نصب چهار تراش در فاصله مشخص انجام میشه و نیاز به قالب بند و آرماتور بند ماهر نداره.
اما با تمام خوبیها یه سری بدی هم داره که باید توجه کنید الویت شما چی هست.
- امکان شکستگی پاشنه بتنی هست.
- امکان استفاده از میلگرد شکسته و جوش داده شده هست که اگه از فروشگاه معتبر تهیه کنید این مشکل حل میشه.
- در کل با توجه به وجود بتن در ساختار تیرچه بلوک نگهداری و انبار سخت تری به نسبت تیرچه کرومیت داره.
تیرچه کرومیت
همانطور که گفته شد انواع تیرچه ها به وسیله مواد مشخصی ساخته میشن که شامل میلگرد فولادی و بتن هستند اما تیرچه کرومیت بدون بتن ساخته میشه و بهش تیرچه فلزی هم گفته میشه. با این تفاوت که در بال تحتانی یا پاشنه آن به جای دو میلگرد و بتن ، از ورق فولادی 3 یا 4 میل ، و در بال فوقانی آن به جای 1 عدد میلگرد از نبشی استفاده میشه.
تیرچه کرومیت از بال تحتانی ، اعضای قطری و بال فوقانی تشکیل میشه. بال تحتانی این تیرچهها از تسمه تولیدشده و به عنوان عضو کششی خرپا عمل میکنه. اعضای فوقانی معمولا میلگرد حرارتی هستن و به شکل مورب نصب شدن. بال فوقانی تیرچه میتونه از تسمه ، ناودانی یا نبشی ساخته شده باشه. این بال در داخل بتن پوشش قرار میگیره.
سقف تیرچه کرومیت سرعت اجرای بالاتر و سادگی بیشتری نسبت به سقفهای تیرچه بلوک داره. چون در اجرای سقف تیرچه کرومیت از شمع بندی استفاده نمیشه.
- اجرای آسان
- مقرون به صرفه
- سرعت در اجرای
- کاهش وزن سقف
- کاهش تنش بتن
- مقاومت و استحکام
- عایق حرارتی و صوتی
- عدم نیاز به شمع بندی
- صاف بودن سطح بعد از نازک کاری
- اجرای چند سقف به صورت همزمان
- یکپارچگی اسکلت و سقف به دلیل جوش تیرچه یه اسکلت
معایب تیرچه کرومیت
خب هر خوبیای بالاخره یه بدی هم داره البته باید ببینیم که برای ما الویت چی هست. تیرچه کرومیت در کنار تمام خوبیها 2 تا بدی هم داره.
- اجرای سقف کرومیت نیاز به نیروی کار ماهر و با تجربه داره.
- امکان داره بعد از چندین سال اثر تیرچه از زیر گچکاری مشخص بشه.
تیرچه نیازیت
تیرچه نیازیت که محصولی با طراحی جدید هست ، در دسته تیرچه فلزی قرار داره و بدون پاشنه بتنی ساخته میشه. تیرچه نیازیت شامل بال فوقانی ، بال تحتانی ، قطعات میانی و برشگیره.
در بال فوقانی یا بال فشاری تیرچه نیازیت از مقطع سپری نمرههای ۴ و۵ و۶ استفاده میشه. قطعات میانی تیرچه نیازیت از جنس میلگرد ساده یا آجداره که بهصورت قطعات جدا از هم و مورب و عمودی به بال فوقانی و تحتانی کاملا جوش داده میشه.
حداقل نمره میلگرد مصرفی در تیرچه نیازیت ۱۰ است. بال تحتانی تیرچه نیازیت از تسمه فولادی و در بعضی موارد همراه با تقویت از جنس سپری یا میلگرد یا تسمه همراه شده و حداقل ضخامت آن ۴ میلیمتر است.
برشگیر در تیرچه نیازیت جزء مقاطع تقویت شده است که بر اساس حالتهای بحرانی در محاسبات تیرچه به آن اعمال میشه.
ویژگی انواع تیرچه نیازیت به نسبت تیرچه کرومیت
- تیرچه نیازیت وزن بیشتری به نسبت تیرچه کرومیت داره.
- تا طول 12 متر تولید میشه اما کرومیت تا 8 متر تولید میشه.
- در بال فوقانی 2 عدد نبشی یا ورق داره که کرومیت 1 عدد داره.
- میلگرد عرضی به صورت قطعه قطعه هست اما در کرومیت پیوسته هست.
- بتن کمتری در سقف تیرچه نیازیت به نسبت باقی سقفها استفاده میشه.
- تیرچه نیازیت بر خلاف تیرچه کرومیت به دلیل داشتن بال فوقانی نیاز به بتن ریزی نداره.
- ساختار تیرچه نیازیت با توجه به سازه فلزی متفاوته اما کرومیت طریقه نصب متفاوت داره.
موارد ذکر شده فقط قسمتی از تفاوتها و مزایای تیرچه نیازیت بود که در صورت تمایل به دانستن تمام تفاوتها و مقایسه کامل مقاله تفاوت تیرچه کرومیت و تیرچه نیازیت رو لطفا بخونید.
حرف پایانی :
در پایان باید بگیم که هر مصالحی که برای ساخت و ساز خود استفاده میکنید باید با شرایط مکانی ، نقشه سازه و مهمتر از همه ایمنی سازه همخونی داشته باشه. امیدواریم اطلاعات این مقاله برایتان مفید بوده باشه و بهترین تصمیم و خرید رو برای سازه خود داشته باشید زیرا هر سازه شما سازنده عزیز امضایی است برای آینده کاریتون پس تحقیق و دقت در انتخاب چشم انداز آینده کاری موفق شماست. موفق باشید.
سپاسگذاریم که تا انتهای مقاله همراهمان بودید.
شما تجربه کار با کدام تیرچه را داشتید؟ اگر نکتهای از قلم ما افتاده برامون بنویسید تا هم ما و هم خوانندگان دیگر از تجربه ارزشمند شما بهرمند شیم.