لوله و اتصالات مانیسمان چیست؟ویژگی و کاربرد
آهن آلات و محصولات فولادی در انواع متعددی تولید می‌شوند ، که هر یک بر اساس کاربردی خواص طراحی و تولید می‌شود. از تمام محصولاتی که تولید می‌شود شاید بتوان در هر پروژه ای استفاده کرد اما باید بدانید اگر محصولی که خریداری می‌کنید ، و محصول کاربردی که مد نظر شما است را نداشته باشد و مناسب کار شما نباشد نه تنها ایمنی کافی را نداشته بلکه قطعا یک ضرر مالی هم محسوب می‌شود.
ما در این مقاله قصد داریم با تعریف و توضیح کامل بگوییم لوله و اتصالات مانیسمان چیست؟ چه ویژگی دارد و کاربرد آن در کدام پروژه‌ها الزامی است.
لوله و اتصالات مانیسمان چیست؟
لوله و اتصالات مانیسمان به لوله و اتصالاتی گفته می‌شود که درزی نداشته باشند ، که به آن لوله و اتصالات بدون درز هم گفته می‌شود.
لوله‌ها و اتصالات آهنی در دو شکل کلی تولید می‌شوند :
- لوله درزدار
- لوله بدون درز یا مانیسمان
لوله درزدار : به لوله و اتصالاتی که در آن درز جوشکاری شده‌ای وجود داشته باشد به آن لوله و اتصالات درزدار می‌گویند. و باید بدانید ، حتی اگر فرآیند جوشکاری در لوله و اتصالات درزدار با دقت انجام شود و جوش بسیار مستحکم باشد ، بازهم مشکلاتی مانند ترک خوردن یا آسیب به لوله از قسمت‌های جوشکاری شده آغاز می‌شود.
این یعنی یک لوله و اتصالات درزدار در بهترین حالت ممکن ، باز هم به اندازه یک لوله و اتصالات مانیسمان بدون درز قدرت و استحکام ندارد.
مشخصات فنی لوله و اتصالات مانیسمان
لوله و اتصالات مانیسمان در انواع مختلفی تولید می‌شوند که از لحاظ سایز ، جنس و ضخامت با هم متفاوت هستند. لوله‌ها معمولاً در دو سایز 6 و 12 متری و رده‌های 20 ، 40 ، 60 ، 80 ، 120 و 140 تولید می‌شوند که رده‌های 20 و 40 نسبت به دیگر انواع موجود بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از لحاظ استاندارد به شرح زیر می‌باشد :
- استاندارد ساخت ASME B36.10 : فولادی
- استاندارد ساخت ASME B36.19 : استیل
- استانداردهای بین‌المللی : ASTM ، JIS ، DIN
کاربرد استانداردهای لوله و اتصالات مانیسمان :
- GB 3087 که معمولا برای بویلر‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ASTM A192 که معمولا برای دیگ‌های بخار استفاده می‌شوند.
- ASTM A106 که برای استفاده در موارد با دمای بالا مناسب است.
- ASTM A179 که دارای کربن کمتری است و اغلب برای کندانسرها استفاده می‌شود.
رده لوله و اتصالات مانیسمان
رده لوله و اتصالات مانیسمان در واقع نشان دهنده ضخامت محصول می‌باشد. ضخامت بر اساس استانداردهای مختلفی تولید می‌شوند.
رده 20 ، 40 ، 80 پر مصرف‌ترین نوع ضخامت هستند. هر چه رده پایین تر باشد وزن و ضخامت لوله و اتصالات مانیسمان کم‌تر است.
برای مثال رده 20 کمترین ضخامت را دارد و لوله سبک نامیده می‌شود ، اما رده 80 از ضخیم‌ترین نوع لوله می‌باشد که جزء لوله‌های سنگین می‌باشد.که استحکام بالاتری دارد در موارد پرفشار و شرایط خورندگی مصرف دارد و جزو لوله‌های سنگین محسوب می‌شود.
این لوله‌ها از سایز 1/8 اینچ تا ۲۶ اینچ تولید می‌شوند. تقریبا در تمام موارد صنعت ، سایز‌های بالاتر از سایز ۲۶ اینچ معمولا برای انتقال خطوط طولانی و کم فشار استفاده می‌شوند.
ویژگی‌های لوله و اتصالات مانیسمان
لوله و اتصالات درزدار به طور کلی به دلیل جوشکاری در حین تولید آنها دچار تنش زیادی در بدنه لوله‌ها می‌شود ، در نتیجه مقاومت لوله و اتصالات کاهش می‌یابد. و در کل همانطور که در ابتدای مقاله ذکر شد ، طراحی هر قطعه به دلیل کاربردی خاص است که لوله و اتصالات مانیسمان به دلیل ضعف لوله و اتصالات درزدار داشتند ، طراحی و تولید شده است.
با توجه به توضیحات ذکر شده ویژگی شاخص این محصولات به شرح زیر می‌باشد :
- مقاومت در برابر خوردگی
- مقاومت در برابر حرارت بالا
- عدم وجود کوچکترین درز و شکاف
- سطح داخلی و خارجی یکنواخت
- امکان تولید در ضخامت‌های متفاوت
- مقاومت بالا در مقابل فشار داخلی و خارجی
کاربرد لوله و اتصالات مانیسمان
- پتروشیمی
- پالایشگاه ها
- مبدل‌های حرارتی
- خطوط فشار قوی
- صنایع غذایی و دارویی
- خودروسازی و صنعت هوافضا
- خطوط سیلندرهای هیدرولیک
- خطوط نفت و گاز و پتروشیمی
- صنایع هیدروکربن و در زیر ساخت های نفت و گاز
- خطوط بنزین و لوله‌های مخصوص حمل مایعات
همانطور که گفته شد لوله و اتصالات مانیسمان به دلیل نداشتن درز و جوشکاری بسیار مورد استفاده در صنایع حساس می‌باشد و قیمت و کیفیت بیشتری به نسبت لوله‌های درزدار دارد. در تصویر زیر لوله‌های درزدار را مشاهده می‌کنید.
طریقه تشخیص لوله و اتصالات مانیسمان
متاسفانه افراد سودجو و فرصت طلب با تولید کردن لوله و اتصالات با درز مخفی و فروختن آنها به اسم لوله و اتصالات مانیسمان ، باعث شده‌اند که تشخیص لوله و اتصالات مانیسمان از تقلبی آن بسیار حائز اهمیت باشد.
تصور کنید برای پروژه ساختمان سازی خود نیاز به لوله و اتصالات مانیسمان جوشی داشته باشید و به بازار مراجعه کنید و فروشنده دانسته یا ندانسته جنس تقلبی یا به اصطلاح درز مخفی به شما بفروشد.
چه می‌شود؟ شما خرید خوبی با قیمت مناسب و ظاهرا سود کرده‌اید و به هر دلیلی که فروشنده آورده است لوله و اتصالات مانیسمان را زیر قیمت خریده‌اید.
در هنگام تخلیه لوله متوجه نمی‌شوید لوله تقلبی است. در ادامه کار جوشکاری‌ها انجام شده و اگر دقیق باشید متوجه ایراد در لوله یا اتصالات می‌شوید و روند پروژه توسط شما یا مهندس ناظر متوقف می‌گردد.
اما اگر لوله و اتصالات تقلبی به گونه‌ای حرفه‌ای تر مشابه لوله و اتصالات مانیسمان ساخته شده باشند چه اتفاقی خواهد افتاد؟
پروژه تمام می‌شود و تست می‌شود ، احتمالا موقع تست نیز درزمخفی بودن مشخص نمی‌شود. لوله‌کشی گاز به اتمام میرسد و ساکنان در ساختمان نوساز زندگی خود را شروع می‌کنند.
سالها بعد بخاطر نشست‌های کوچکی که اصولا در هر ساختمانی رخ می‌دهد ، لوله‌های تقلبی به راحتی آسیب می‌بینند ، گاز دچار نشتی شده و کل ساختمان را در بر می‌گیرد و فقط یک جرقه کوچک کافی است تا انفجار رخ دهد و ساکنین و ساختمان دچار آسیب شوند.
در حالتی بهتر ، قبل از انفجار متوجه نشت گاز می‌شوید و پی می‌برید که انواع اتصالات لوله و لوله‌هایی که سالها قبل استفاده کرده اید ، مانیسمان واقعی نبوده اند. چقدر هزینه برای تعویض آنها نیاز دارید؟ ضرری بسیار بالاتر از سودی که در خرید خود داشته اید.
بنابراین توصیه می گردد حتما از فروشگاه های معتبر خرید انجام دهید و یا با نحوه تشخیص لوله مانیسمان واقعی آشنا شوید و خودتان اقدام به تشخیص لوله مانیسمان نمایید.
در فرآیند تولید لوله و اتصالات مانیسمان تقلبی ، همواره ایراداتی وجود دارد که باعث بروز ویژگی‌هایی در لوله و اتصالات تقلبی می‌گردد که تشخیص لوله مانیسمان تقلبی از واقعی را آسان تر می‌نماید.
- ترک خوردن سطح
- نداشتن درخشش فلزی
- قطر داخلی غیر استاندارد
- وجود شکاف روی سطح لوله
- حفره و شیار روی سطح لوله
- وجود چین و چروک در بافت لوله
- سطح مقطع بیضی شکل در لوله
- عدم وجود علامت تجاری استاندارد
- وجود موج در امتداد لوله و اتصالات
روش‌های زیر ، به صورت حرفه ای اقدام به تشخیص لوله درز مخفی واقعی از لوله درز مخفی نمایید:
- وزن لوله
- برش لوله
- رنگ لوله
- مارک لوله
- چکش کاری لوله
کلام آخر :
اگر قصد خرید لوله و اتصالات مانیسمان را دارید حتماً از فروشنده نتایج تست‌های زیر را بخواهید. این نتایج می‌تواند کیفیت محصول خریداری شده را تضمین کند. بر روی لوله مانیسمان تست‌های زیر انجام می‌شود:
- تست فشار
- تست سختی
- تست کششی
- تست خوردگی
سعی کنید لوله و اتصالات مانیسمان را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید تا اطمینان لازم از عدم بروز هرگونه مشکل حاصل فرمایید.
از شما خواننده گرامی سپاسگذاریم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید و امیدواریم مطالب فوق برایتان مفید بوده باشد.
برای خرید لوله و اتصالات مانیسمان اگر نیاز به مشاوره دارید ، مشاوران آهن بازار برای مشاوره در خدمت شما مشتری گرامی می‌باشند.