ایمنی کار با پشم سنگ
ایمنی کار با پشم سنگ از مواردی است که قبل از استفاده از این ماده بایستی به درستی به کارگران آموزش داده شود. پشم سنگ یک نوع ماده عایق حرارتی است که از الیاف باریک سنگ های طبیعی مانند بازالت یا دیاباز در دمای بالا تهیه می شود. فیبرهای تولید شده تحت فشار به اشکال مورد نظر مانند پانل و یا لوله ای با قطر و ضخامت مشخص تبدیل می شوند. به دلیل ساختار پشم سنگ امکان ایجاد آسیب های موقت و دایمی برای چشم، پوست و دستگاه تنفسی وجود دارد. با رعایت اصول ایمنی کار با پشم سنگ تا حد زیادی می توان از بروز آسیب های جدی بیولوژیکی پیشگیری نمود. در این مقاله به بررسی اصول ایمنی کار با پشم سنگ در ساختمان و صنعت پرداخته شده است.
آسیب های استفاده از پشم سنگ
استفاده از پشم سنگ ممکن است باعث تحریک موقت چشم ها و پوست و مجرای تنفسی فوقانی شود (خارش گلو، سرفه، احتقان)، این علایم زمانی که فرد در معرض گرد و غبار و الیاف بیش از حد مجاز قرار گرفته باشد بروز می نماید. همچنین باید دقت داشت که چسبندگی این مواد نیز می تواند در تشدید علایم تاثیر گذار باد. بالا رفتن دما تا 150-200 درجه سانتیگراد نیز می تواند اثرات مخرب پشم سنگ برای بدن را تشدید نماید. علایم مزمن چشمی، پوستی و تنفسی به دلیل قرار گرفتن در معرض گرد و غبار این محصول بروز می نماید. لذا لازم است افرادی که با این محصول کار می کنند به صورت جدی اصول ایمنی کار با پشم سنگ را رعایت نماید.
اصول ایمنی کار با پشم سنگ
علایم چشمی و دیداری: به هیچ عنوان چشم ها را نباید مالید و لازم است برای مدت حداقل 15 دقیقه چشم ها را با آب شستشو داد.
علایم پوستی: در صوت تماس لباس یا پوست با پشم سنگ باید لباس آلوده را به آرامی از بدن جدا کرد و پوست را با آب سرد و صابوت به آرامی پاک نمود برای جدا کردن پشم سنگ به هیچ عنوان نباید بر روی قسمتی که در معرض پشم سنگ قرار گرفته دمید.
علایم تنفسی: در صورت قرار گرفتن در معرض گرد و غبار پشم سنگ، لازم است فورا محیط آلوده ترک شده و فرد به محیطی با تهویه مطبوع مناسب منتقل شود.
علایم گوارشی: در صورت بروز علایم گوارشی یا بلع اتفاقی پشم سنگ بایستی دهان با آب سرد شستشو شود تا مجاری گوارشی از آلودگی پاک شود همچنین علایم فرد بایستی بررسی شود تا در صورت بیشتر شدن علایم مسمومیت به پزشک مراجعه شود.
اطفاء حریق محصولات پشم سنگ
سیستم های اطفاء حریق مناسب برای حریق پشم سنگ: جهت اطفاء حریق محصول پشم سنگ می توان از آب، کپسول های کف، دی اکسید کربن یا پودر خشک استفاده نمود به صورت کلی هیج مورد ممنوعیتی جهت اطفاء حریق این محصول وجود ندارد.
تجهیزات ایمنی برای آتش نشان ها: آتش نشان ها به هیچ عنوان بدون تجهیزات تنفسی استاندارد و مستقل وارد محل احتراق پشم سنگ شوند. لباس های استفاده ده باید به نحوی باشد که کل بدن و چشم ها را به خوبی پوشش دهد.
اصول ایمنی کار با پشم سنگ در زمان انتشار تصادفی
احتیاط های شخصی: در صورت پخش تصادفی گرد و غبار پشم سنک بایستی از چشم ها و پوست محافظت نمود و در صورتی که میزان زیادی از گرد و غبار پشم سنگ در محیط وجود داشته باد بایستی به سرعت به محیط با تهویه مطبوع مناسب و یا با جریان هوای آزاد رفت.
روش های پاکسازی: در صورت لزوم از تجهیزات حفاظت فردی استفاده کنید. سطح آلوده را با جاروبرقی تمیز کنید یا پس از مرطوب کردن با اسپری آب آن را جارو کنید. از ظروف مناسب را برای دفع زباله ها استفاده نمایید.
اصول ایمنی کار با پشم سنگ در حمل و نقل و انبارداری
موارد احتیاط: از چاقوی دندانه دار برای برش پشم سنگ استفاده شود. ایجاد گرد و غبار را به حداقل برسانید و از تهویه مناسب محل کار اطمینان حاصل کنید.
شرایط نگهداری: بسته بندی کارخانه ای برای محافظت از عایق پشم سنگ برای نگهداری کوتاه مدت در محل کار در نظر گرفته شده است و برای محافظت طولانی مدت پشم سنگ در خارج کارخانه در نظر گرفته نشده است. برای نگهداری طولانی مدت، پشم سنگ اکیداً توصیه می‌کند که محصول در محیطی خشک، دور از منابع گرما و مواد ناسازگار نگهداری شود. لازم است بسته‌بندی کارخانه حفظ شود. در صورتی که بسته بندی کارخانه سوراخ شده باشد، محصول باید توسط یک غشای ضد آب مانند برزنت محافظت شود محل نگهداری بسته بندی ها باید به نحوی باشد که تهویه در محل به خوبی صورت پذیرد. محصول نباید در محیط مرطوب یا در مجاورت آب ذخیره شود. پشم سنگ باید حداقل 102 میلی متر (4 اینچ) بالاتر از زمین خشک باشد و روی یک سطح صاف و جامد نگهداری شود.
حفاظت شخصی در برخورد با پشم سنک
چشم / صورت: از عینک ایمنی با محافظ جانبی مشابه استفاده کنید.
پوست / بدن: دستکش محافظ، پیراهن آستین بلند و شلوار بلند بپوشید.
تنفسی: از تهویه مناسب اطمینان حاصل کنید و زمانی که ذرات معلق در هوا بالاتر از حد مجاز هستند از ماسک تنفسی معتبر استفاده کنید. به طور کلی استفاده از ماسک تنفسی N95 توصیه می شود.
بهداشت عمومی: بعد از دست زدن به محصولات دست ها را با آب سرد بشویید. لباس های پوشیده شده در حین کار با پشم سنگ را بلافاصله با آب و مواد شوینده پاکسازی نمایید.
بهداشت برشکاری: در زمان برش کاری از وجود سیستم تهویه مطبوع مناسب اطمینان حاصل نماید. همچنین از سیستم های مکنده برای جمع آوری غبار پشم سنگ استفاده کنید. ظروف نگهداری ضایعات پشم سنگ باید مناسب و استاندارد باشد. اپراتور تجهیزات باید هنگام برش محصولات پشم سنگ به وسیله تجهیزات برقی مانند اره های صنعتی از محافظ صورت و دست کافی (دستکش و محافظ صورت) استفاده کند. در تمام تجهیزات برقی مورد استفاده برای برش محصولات پشم سنگ باید اصول ایمنی برای عدم تماس اپراتور با محصولات رعایت شود.
خطرات استفاده در دمای بالا
در صورت احتراق یا گرمایش محصولات تا بالای دمای 200 درجه سانتیگراد احتمال انتشار گازهای فنلی فرمالدئید و اوره افزایش یافته در این دما مونوکسید کربن، دی اکسید کربن، آمونیاک، آب و مقادیر کمی فرمالدئید نیز انتشار پیدا می کند. سایر ترکیبات شیمیایی نیز می توانند در مقادیر کمی آزاد شوند. انتشار محصولات شیمیایی مذکور معمولاً فقط در اولین گرمایش رخ می دهد. گازهای آزاد شده ممکن است برای چشم ها، بینی و گلو تحریک کننده باشند. لذا لازم است از ماسک‌های تنفسی مناسب (هوای عرضه‌شده) به‌ویژه در مناطق کاملاً بسته یا دارای تهویه ضعیف در هنگام گرم کردن اولیه استفاده کنید
واکنش پذیری
محصولات پشم سنگ می توانند در مواجهه با بعضی مواد، واکنش پذیری شدیدی داشته باشند که از آن جمله می توان به انواع اسید ها و باز های قوی اشاره کرد. جهت رعایت اصول ایمنی کار با پشم سنگ این محصول بایستی به صورت کاملا مجزا و ایزوله از مواد اسیدی، بازی و خورنده نگهداری شوند.
مسمومیت
الیاف پشم سنگ به عنوان محرک های سازمان ایمنی و بهداشت شغلی طبقه بندی نمی شوند، اما الیاف درشت و گرد و غبار حاصل از محصولات پشم معدنی می توانند باعث تحریک موقت و برگشت پذیر (خارش، قرمزی) پوست و چشم شوند. خارش و التهاب حاصل از یک واکنش مکانیکی به گرد و غبار و الیاف درشت (با قطر بیش از 5 میکرومتر) است و فرایندی آلرژیک محسوب نمی شوند. علائم معمولاً در مدت کوتاهی پس از پایان مواجهه کاهش می یابد. هنگامی که محصولات به طور مداوم استفاده می شوند، خارش پوست به طور کلی کاهش می یابد. استنشاق این گرد و غبار ممکن است باعث سرفه، سوزش بینی و گلو و عطسه شود. قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد کرد و غبار ممکن است باعث تنفس دشوار و گرفتگی قفسه سینه شود. لازم به ذکر است عاق پشم سنگ هیچ خطر زیست محیطی ایجاد نمی کند.
نتیجه گیری
در این مقاله اصول ایمنی کار با پشم سنگ مورد بررسی قرار گرفت. باید در نظر داشت که آسیب های ناشی از تماس با این محصول فیزیکی بده و اثرات بیولوژیکی و واکنش حساسیتی به همراه ندارد. بیشتر علایم با حفاظت های پوششی مانند عینک، دستکش، لباس آستین بلند و تهویه مطبوع مناسب قابل پیشگیری است. در صورتی که علایم جدی رخ دهد لازم است با آب سرد شستشو به مدت طولانی طورت پذیرد. بیشتر علایم به مرور زمان برطرف می گردد.