نحوه اجرای دیوار حائل و برشی در سقف عرشه فولادی
در ساختمان‌های مدرن با سقف عرشه فولادی، اجرای دقیق دیوارهای حائل و برشی از اصول بنیادین طراحی و اجرا است. این دیوارها با ایفای نقش دوگانه در تحمل بارهای قائم و افقی، پایداری و ایمنی سازه را در شرایط مختلف تضمین می‌کنند.
در بلاگ آهن بازار، به بررسی نحوه اجرای دیوار حائل در سقف عرشه فولادی و نکات کلیدی مرتبط با آن خواهیم پرداخت.
دیوار حائل و برشی چه تفاوتی دارند؟
دیوار حائل: دیوار حائل، سازه‌ای است که برای مقابله با فشار جانبی خاک و حفظ پایداری زمین در شیب‌ها طراحی می‌شود. این دیوارها با تحمل نیروهای وارده، از لغزش و رانش زمین جلوگیری کرده و ایمنی سازه‌ها و زیرساخت‌ها را تضمین می‌کنند. طراحی مناسب دیوار حائل، نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از ناپایداری خاک دارد.
دیوار برشی: این دیوارها برای مقابله با نیروهای جانبی مانند باد و زلزله طراحی می‌شوند و وظیفه آنها جلوگیری از تغییر شکل جانبی سازه (مانند کج‌شدن) و انتقال این نیروها به فونداسیون است. بنابراین، دیوار برشی پایداری سازه را در برابر نیروهای جانبی حفظ می‌کند.
مراحل اجرای دیوار حائل در سقف عرشه فولادی
دیوارهای حائل و برشی، نقش مهمی در پایداری و عملکرد سازه دارند، به همین علت، اجرای صحیح آنها در سقف عرشه فولادی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی کامل با سیستم سقف و سازه فولادی است. در ادامه به مراحل و نکات کلیدی اجرای دیوار حائل و برشی می‌پردازیم:
1. طراحی و محاسبات
برای تعیین ابعاد، ضخامت، میزان آرماتور و نوع بتن دیوارها، انجام محاسبات دقیق الزامی است. این محاسبات باید با توجه به بارهای وارده (شامل بارهای ثقلی و جانبی) و همچنین مشخصات خاک، انجام شوند.
2. آماده‌سازی محل اجرا
محل اجرای دیوار حائل باید به دقت آماده‌سازی شود؛ این فرآیند شامل پاک‌سازی کامل زمین و در صورت نیاز انجام خاک‌برداری و هموارسازی است. علاوه‌براین، تعیین مسیر عبور تاسیسات زیرزمینی، از جمله کابل‌های برق و لوله‌کشی، اهمیت زیادی دارد. این اقدامات باعث جلوگیری از مشکلات احتمالی در طی مراحل ساخت‌وساز خواهند شد.
3. اجرای فونداسیون
در صورتی‌که دیوارها روی فونداسیون‌های مجزا قرار بگیرند، تطابق آنها با نقشه‌های مهندسی و محاسبات انجام‌شده ضروری است.
در برخی مواقع، این امکان وجود دارد که دیوارها به‌صورت مستقیم روی تیرهای اصلی سازه فولادی یا فونداسیون ساختمان قرار گیرند، که این موضوع نیازمند بررسی دقیق و رعایت اصول مهندسی است.
4. نصب ورق‌های اتصال (در صورت نیاز)
استفاده از ورق‌های فولادی برای اتصال دیوار به سازه، مزایای متعددی دارد که شامل سهولت اجرا، ایجاد اتصال قوی و یکپارچه و امکان انتقال موثر نیروها می‌شود. بااین‌حال، انتخاب روش مناسب اتصال (جوش مستقیم، میلگرد یا استفاده از پروفیل) به عوامل مختلفی مانند ضخامت دیوار، نوع بار وارده، شرایط محیطی و ملاحظات اقتصادی بستگی دارد.
5. قالب‌بندی
قالب‌بندی برای اجرای دیوار حائل باید به گونه‌ای باشد که وزن بتن و فشار آن را تحمل کند. قالب‌ها می‌توانند از جنس چوب، فلز یا مواد کامپوزیتی باشند. برای اجرای دیوارهای بلند، استفاده از سیستم‌های قالب‌بندی مدولار، سرعت اجرا را افزایش می‌دهد.
6. آرماتوربندی
آرماتوربندی باید تحت نظارت دقیق و براساس نقشه‌های اجرایی و محاسبات سازه‌ای انجام شود. کنترل قطر، تعداد، نحوه قرارگیری میلگردها، پوشش بتن و کیفیت اتصالات میلگردها به یکدیگر، از موارد مهم در تضمین کیفیت آرماتوربندی هستند.
7. بتن‌ریزی
بتن باید با رعایت اصول بتن‌ریزی (مانند تراکم مناسب و جلوگیری از جداشدگی) ریخته شود.
عمل‌آوری بتن: عمل‌آوری صحیح بتن برای جلوگیری از ترک‌خوردگی، کاهش مقاومت و افزایش دوام بتن ضروری است. این فرآیند باید حداقل به مدت ۷ روز و با روش‌های مناسب مانند آب‌پاشی، پوشش با گونی خیس یا مواد عمل‌آوری انجام شود. در شرایط آب‌وهوایی گرم و خشک، زمان عمل‌آوری افزایش می‌یابد.
نکات کلیدی اجرای دیوار حائل و برشی در سقف عرشه فولادی
- اتصال مناسب به سازه فولادی: اتصال دیوار به تیرها و ستون‌های فولادی باید به گونه‌ای باشد که نیروهای وارده را به‌درستی منتقل کند. استفاده از ورق‌های اتصال، بولت‌ها و جوشکاری از روش‌های رایج برای این منظور است.
- هماهنگی با اجرای سقف عرشه فولادی: اجرای دیوارها باید با مراحل اجرای سقف هماهنگ باشد تا از تداخل و مشکلات اجرایی جلوگیری شود. به‌عنوان مثال، قبل از بتن‌ریزی سقف، باید آرماتورهای دیوار به تیرها متصل شده باشند.
- رعایت درزهای انبساط و انقباض: در دیوارهای بلند، باید درزهای انبساط و انقباض برای جلوگیری از ترک خوردگی بتن در اثر تغییرات دما و رطوبت در نظر گرفته شوند.
- کنترل کیفیت مصالح: استفاده از مصالح باکیفیت (بتن، میلگرد، قالب و غیره) برای حصول اطمینان از مقاومت و دوام دیوارها ضروری است.
- نظارت دقیق: نظارت دقیق بر تمام مراحل اجرا توسط مهندسین مجرب، از اهمیت بالایی برخوردار است.
سخن پایانی
اجرای صحیح دیوارهای حائل و برشی در سقف عرشه فولادی، با رعایت ضوابط فنی و استانداردهای مربوطه، ضمن تامین پایداری و مقاومت سازه در برابر بارهای قائم و جانبی، از بروز آسیب‌های احتمالی و تحمیل هزینه‌های تعمیر و نگهداری جلوگیری می‌کند. بنابراین، توجه به جزئیات، ضمن طراحی و اجرا این دیوارها، نقش بسزایی در افزایش دوام و طول عمر سازه دارد.